چای یکی از محبوبترین نوشیدنی‌های گرم است که در فرهنگ ما ایرانیان جایگاه خاصی دارد. این نوشیدنی سالم، برای اولین بار در یکی از قهوه‌خانه‌های شهر لندن عرضه شد و مورد استقبال هم قرار گرفت. حدود سه قرن بعد، بنیانگذاران چای احمد، شروع به تولید چای در استان گیلان نموده و صادرات آن به آسیای مرکزی را آغاز کردند و تا امروز ده‌ها نوع چای با طعم و عطرهای مختلف از این برند، به بازار عرضه شده است. دو نوع از رایج‌ترین چای‌ها، چای سبز و چای سیاه هستند که هر دو از برگ‌های یک گیاه به دست می‌آیند؛ اما تفاوت هایی نیز با هم دارند. در این مطلب می‌خواهیم درباره تفاوت بین چای سبز و چای سیاه توضیحاتی بدهیم که امیدواریم مورد پسند شما عزیزان واقع شود. با چای احمد همراه باشید.
عمده تفاوت بین چای سبز و چای سیاه
چای سبز و چای سیاه هر دو از برگ گیاهی به نام کاملیا سیننسیس (Camellia Sinensis) به دست می‌آیند. اما در فرآیند تولید آنها تفاوتی وجود دارد. برای تولید چای سیاه، ابتدا فرآیند تخمیر انجام می‌شود. به این صورت که برگ‌های گیاه کاملیا را در معرض هوا قرار می‌دهند که در اثر آن، برگ‌ها تیره و قهوه‌ای رنگ شده و در نتیجه طعمی قوی‌تر نسبت به چای سبز پیدا می‌کنند. در حالی که برای تولید چای سبز، از روش‌هایی دیگری چون تفت دادن برگ‌های چای در ظروف بزرگ استفاده می‌شود. به عبارتی، نوع تولید می‌تواند مهم‌ترین تفاوت بین چای سبز و چای سیاه باشد. گرچه تفاوت بین این دو، به این موضوع محدود نمی‌شود.
چای سیاه و چای سبز هر دو منبع غنی آنتی اکسیدان هستند. البته ترکیبات آنتی اکسیدان آنها متفاوت بوده و تأثیرشان بر روی عملکرد عروق بدن، ممکن است تفاوت داشته باشد. در تحقیقی با عنوان Theaflavins in black tea and catechins in green tea (تیافلاوین موجود در چای سیاه و کاتکین موجود در چای سبز) که در سایت کتابخانه ملی پزشکی امریکا منتشر شده است، می‌بینیم که میزان ظرفیت آنتی‌اکسیدان در هر دو نوع چای به یک میزان است. اما در بعضی از آزمایش‌ها مشخص شده است که چای سبز، تأثیرات آنتی اکسیدانیِ بیشتری نسبت به چای سیاه دارد.
تفاوت بین چای سبز و چای سیاه در میزان کافئین
اگر به دنبال جایگزینی برای قهوه هستید، چای سیاه گزینۀ خوبی برای شماست. با اینکه هم چای سبز و هم چای سیاه، هر دو کافئین دارند، اما کافئین موجود در چای سیاه، بیشتر است و همانند قهوه، در لحظه روی شما تأثیر می‌گذارد. این در حالی است که چای سبز درصد بیشتری آمینو اسید L-Theanine دارد که کافئین موجود در آن را خنثی می‌کند. به همین خاطر به افرادی که به کافئین حساسیت دارند و به دنبال یک نوشیدنی آرام‌بخش هستند، چای سبز پیشنهاد می‌شود.
توجه داشته باشید که هم چای سبز و هم چای سیاه مقادیر نسبتاً زیادی تانن (tanin) در خود دارند که ممکن است در اثر مصرف زیاد، مشکلاتی در پی داشته باشند. تانن که از ترکیبات پلی‌فنُل است، در صورت مصرف بیش از اندازه، می‌تواند معده را تحریک کند و باعث تهوع یا استفراغ شود. همچنین تانن تا حدی جذب مواد معدنی را کاهش می‌دهد و به همین خاطر بهتر است چای را همراه با غذا یا با فاصله کوتاهی بعد از وعده غذایی، میل نفرمایید.
فواید چای سبز و چای سیاه
جدا از تفاوت‌هایی که بین چای سبز و چای سیاه وجود دارد، هر دو نوشیدنی‌هایی سالم و پرخاصیت هستند. تحقیقاتی از دانشگاه ملی سنگاپور در سپتامبر سال 2019 نشان داده است که نوشیدن چای می‌تواند عملکرد مغز را بهبود ببخشد. همانطور که در ابتدای مقاله اشاره کردیم، چای سبز و چای سیاه دارای آمینو اسید L-theanine هستند. این آمینو اسید که از رگ‌های مغز عبور می‌کند، پیام رسان‌هایی به نام GABA (gamma-Aminobutyric acid) را آزاد کرده که می‌تواند به کاهش استرس کمک زیادی کند. در نتیجه، آرامش فرد و سطح هوشیاری او بالاتر می‌رود.
چای همچنین می‌تواند به ترشح بیشتر هورمون دوپامین و سروتونین کمک کند که بهبود کلی روحیه را به دنبال خواهد داشت. البته تفاوت بین چای سبز و چای سیاه در میزان آمینو اسید L-theanine نیز دیده می‌شود. میزان این آمینو اسید در چای سبز بیشتر است و در نتیجه عوارض جانبی قهوه را ایجاد نمی‌کند.
چای سبز و چای سیاه همچنین می‌توانند جلوی بیماری‌های قبلی و عروقی را بگیرند. هر دو این نوشیدنی‌ها، حاوی آنتی اکسیدان‌های محافظی به نام پلی فنُل (PolyPhenol) هستند. البته چای سبز مقادیر بیشتری از پلی‌فنُل را داراست. و از آنجایی که این ماده می‌تواند میزان کلسترول بد خون را کاهش دهد، معمولاً نوشیدن منظم چای برای بیماران قلبی و عروقی توصیه می‌شود. طبق بررسی‌های انجام شده، افرادی که روزانه بین یک تا 3 فنجان چای سبز می‌نوشند نسبت به افرادی که مصرف چای آنها کمتر از یک فنجان است، 19 الی 36 درصد احتمال ابتلا به حمله قلبی کمتری خواهند داشت. در ادامه به طور خلاصه، به چند مورد از خواص چای سبز و چای سیاه اشاره خواهیم کرد.
چای سبز در برابر چای سیاه
• چای سبز طبیعی، نسبت به چای سیاه، طعم ملایم‌تری دارد و می‌توان آن را به تنهایی نوشید. در حالی که چای سیاه، عطر و طعم قوی‌ای دارد و می‌توانند احساسی نزدیک به نوشیدن قهوه ایجاد کند.
• با اینکه هر دو چای میزان قابل توجهی آنتی اکسیدان و کافئین دارند اما مقدار کافئین موجود در چای سیاه، به مراتب بیشتر از چای سبز است.
• تفاوت بین چای سبز و چای سیاه در فرآیند فرآوری، باعث تغییر رنگ این دو نوع نوشیدنی شده است. اما هر دو از برگ‌های یک گیاه به دست می‌آیند.
• وجود آنتی اکسیدان‌هایی با نام فلاونوئید، می‌تواند در پاکسازی بدن و مبارزه با رادیکال‌های آزاد، نقش داشته باشند. البته لازم است برای استفاده دارویی از چای، قبل از هرکاری با پزشک خود مشورت کنید.
• چای سبز و چای سیاه می‌توانند جایگزین خوبی برای قهوه باشند. با مصرف این نوشیدنی‌ها می‌توانید سرحال باشید و عوارض جانبی قهوه را هم متحمل نشوید به ویژه چای سبز که احساس آرامش‌بخشی در شما ایجاد می‌کند و می‌تواند به عنوان یک نوشیدنی سالم با کافئین پایین مورد استفاده قرار گیرد.